به التهاب عصب بینایی نوریت اپتیک گفته میشود. نوریت اپتیک باعث کاهش حاد بینایی میگردد. در نوع کلاسیک آن پس از گذشت چند هفته، دید بیمار بتدریج بهبود یافته و در نهایت 80% بیماران دید 30/20 یا بهتر پیدا میکنند. بهبود دید پس از 4 ماه و گاهی یک سال رخ میدهد. این بیماری در سفید پوستان شایعتر بوده و در آسیا کمتر از اروپا دیده میشود. به نظر میرسد بیش از 40000 نفر در ایران به این بیماری مبتلا باشند.
بیماری در خانمها و در سنین 20 تا 40 سالگی شایعتراست. در بچهها شیوع کمتری داشته و معمولاً در زمینه بیماریهای عفونی رخ میدهد. در سنین بالای 50 سال نیز نادر بوده و ممکن است با نروپاتی اپتیک ایسکمیک اشتباه شود.
چه چیزی باعث نوریت اپتیک میشود؟
در بسیاری از موارد با بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) همراهی دارد. بیماری MS در 15 تا 20% موارد با بروز نوریت اپتیک تشخیص داده میشود. 90% بیماران مبتلا به MS در خلال بیماریشان دچار نوریت اپتیک میشوند. 50% بیمارانی که با نوریت اپتیک مراجعه میکنند نهایتاً دچار MS میشوند.
علل دیگر نوریت اپتیک عبارتند از: بیماریهای عفونی مثل سل، سیفلیس، HIV، هپاتیتB و تبخال. گاهی بیماریهای بافت همبند مانند بیماری لوپوس و همچنین رادیوتراپی، میتوانند باعث بروز نوریت اپتیک شوند.
علائم و نشانهها
تریاد بیماری نوریت اپتیک عبارت است از:
- کاهش بینایی
- درد چشم
- اختلال دید رنگ
70% موارد این بیماری در بالغین یکطرفه است. از علائم آن میتوان به دیدن نقاط نورانی که با حرکت چشم یا شنیدن صدا بروز کرده و چند ثانیه طول میکشند، اشاره کرد. گاهی با افزایش حرارت بدن پس از ورزش یا استحمام دید بیمار کاهش مییابد.
معاینه ته چشم ممکن است طبیعی بوده و یا عصب بینایی متورم باشد. آزمایش دید رنگ معمولاً اختلال دارد.
در آزمایش میدان بینایی یا پریمتری معمولاً اختلال دیده میشود. گاهی فعالیت عصب بینایی با آزمایشی بنام VEP بررسی میشود که در این بیماری اختلال دارد. MRI در تشخیص این بیماری و همچنین بیماری MS کمککننده است (تصویر 1).
انجام MRI در این بیماری اهمیت زیادی دارد. یافتن پلاکهای سفید رنگ در MRI نشاندهنده احتمال حمله مشابه در آینده و همچنین بروز بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) است.
درمان
در بسیاری اوقات به ویژه در فرم کلاسیک، کاهش بینایی بدون درمان پس از چند هفته خودبهخود بهبود مییابد. مصرف استروئید تزریقی با دوز بالا باعث تسریع در روند بهبودی و جلوگیری از حملات آینده به خصوص در دو سال اول میگردد. در صورت وجود پلاکهای سفید در MRI درمان با اینترفرون باعث کاهش احتمال بروز MS میشود.