اصطلاح شالازيون از يك كلمه يوناني به معني تورم كوچك گرفته شده است. این عارضه در اثر التهاب مزمن غدد كوچك توليدكننده چربي (غدد ميبومين) كه در پلك‌هاي بالا و پايين قرار دارند به وجود مي‌آيد. این تورم کیستیک، برجستگي كوچكي در زير پوست پلک بوده كه در نتیجه انسداد مجرا و تجمع مواد ترشح شده در این غدد ايجاد مي‌شود (تصاویر 1 و 2). شالازيون معمولاً يك واكنش التهابي در برابر ترشحات چربي به‌دام افتاده مي‌باشد و باكتري در ايجاد آن نقشي ندارد, هرچند ممكن است شالازيون به طور ثانويه دچار عفونت باكتريايي شود.

شالازیون با تورم بدون درد روي پلك شروع شده که ممکن است با قرمزی نیز همراه باشد. پس از چند روز اين علایم ناپديد شده و تنها يك برجستگي سفت بدون درد روی پلك به جا می‌ماند. در بعضی از موارد بزرگ شدن توده شالازیون با فشار روی چشم باعث آستیگماتیسم و کاهش دید می‎شود.

درمان شالازیون

اگر چه شالازیون‌های كوچك و بدون علامت ممكن است خود به خود برطرف شوند ولی در اکثر موارد بدون درمان بهبود نمی‌یابد. با توجه به اینکه عامل عفونی نقشی در ایجاد شالازیون ندارد از آنتی‌بیوتیک در درمان این بیماری استفاده نمی‎شود. درمان اصلی کمپرس گرم بوده که با شيوه‌هاي گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. ساده‌ترين روش، قرار دادن پارچه حوله‌اي تميز و نمناک شده با آب گرم بر روي پلك بسته 3 تا 4 بار در روز (هر بار به مدت 5 تا 10 دقيقه) مي‌باشد. ماساژ پلک‌ها به سمت لبه آن با حوله گرم و یا با نوک انگشت باعث تسریع روند بهبودی می‎شود. در موارد مقاوم استفاده از جراحی برای درمان شالازیون اجتناب‌ ناپذیر است. جراحی از بخش داخلی پلک انجام شده و نیازی به زدن بخیه نیست (تصویر 3).

شالازيون به خوبی به درمان پاسخ می‌دهد. افراد با مشکل زمینه‌ای بلفاریت، مستعد تشكيل دوباره شـالازيون بوده كه در اين موارد رعایت طولانی مدت بهداشت لبه پلک‌ها توصیه می‎شود. عمل جراحي مكرر برای درمان شالازيــون باعث ایجاد اختلالات اشكی و مشکلات ديگر شده و نباید انجام گیرد. نمونه‌برداری (بیوپسی) در موارد تکرار شونده شالازيون در يك ناحيه به¬خصوص در افراد مسن، برای بررسی از نظر مشکلات جدی‌تر توصیه می‎شود.

گل‌مژه

گل‌مژه عفونت التهابي حاد فوليكول مژه بوده كه باعث تورم قرمز رنگ دردناکی در نزديكي لبه پلك می‎شود و ممکن است با شالازیون اشتباه گرفته ‌شود (تصویر 4). گل‌مژه در اکثر موارد طي يك هفته بهبود مي‌يابد. گل‌مژه معمولاً در بخش خارجی پلک‌ها ایجاد شده ولی گاهی قسمت داخلی پلک‌ها را نیز درگیر می‌نماید.

استفاده از كمپرس گرم در روزهای اول علاوه بر تسكين درد باعث سر باز كردن گل‌مژه و تخليه ترشحات چركي نیز می‎شود. با توجه به وجود عامل میکروبی در این بیماری استفاده از قطره‌های آنتی‌بیوتیک توصیه شده است. همانند شالازیون رعایت بهداشت لبه پلک‌ها در پیشگیری از ایجاد این عارضه نقش موثری دارد.