مقدمه

با گسترش تفکر علمی(دارای ساختار و عاری از نظرات شخصی) و نیز تولید حجم بالای اطلاعات خام در تمامی شاخه های علمی و کاربردی، استفاده از ابزاری که قادر به توصیف، خلاصه سازی، استنباط و نهایتا نتیجه گیری در مورد موضوع مورد بررسی باشد، ضروری مینماید. این ابزار در قالب علم آمار در بیشتر حوزه های علوم از پزشکی و روانشناسی تا علوم انسانی و مهندسی و ... با سرعت چشم گیری مورد استفاده قرار گرفته است. پیچیدگی محاسبات آماری از یک سو و حجم بالای داده ها از سوی دیگر، نیاز به استفاده از قدرت محاسباتی کامپیوتر ها را در تجزیه و تحلیل داده ها بوجود آورد. از این رو توسط متخصصین کامپیوتر با همکاری متخصصین آمار و سایر رشته های مرتبط، نرم افزارهایی طراحی شدند که انجام عملیات طولانی و محاسبات پیچیده آماری را در مدت زمانی کوتاه میسر ساختند. در این بین برخی از نرم افزارها از اقبال عمومی بیشتری در میان محققین و حتی متخصصین آمار برخوردار شدند. یکی از این نرم افزارها که به دلیل سادگی کار کردن با آن و نیز پوشش نسبتا مطلوب روش های آماری در کشور ما به پر استفاده ترین نرم افزار آماری بدل شده است، SPSS نام دارد.

نرم افزار SPSS

SPSS نام یک نرم‌افزار رایانه‌ای است که برای تحلیل‌های آماری به کار می‌رود. Spss مخفف کلمه statistical package for social science، يك تجزيه كننده جامع و انعطاف پذير آماري و يك سيستم مديریت داده است. Spss مي تواند داده ها را تقريباً از همه انواع فايل ها بگيرد و از آنها در توليد گزارش هاي جدول بندي شده ، نقشه ها ، نقشه پخش/ توزيع و روند/ توسعه، آمارهاي توصيفي و تجزيه و تحليل آماري جريان پيچيده و رفتار مركب داده ها استفاده كند. Spss در پلت فرمهاي مختلفي چون سيستم هاي: Windows، Macintosh، Unix و ... قابل اجراست.

پیشینه

• این نرم افزار برای اولین بار در سال 1968 توسط Norman H Nie و C Hadial Hull طراحی شد.
• جالب است که بدانیم، نورمن یک فارغ التحصیل رشته علوم سیاسی از دانشگاه استانفورد بود.
• اولین ورژن های SPSS فقط بر روی کامپیوترهای بزرگ و Main frame قابل اجرا و نصب بود. ولی اولین نسخه قابل اجرای آن بر روی رایانه PC در سال 1984 معرفی شد.
• اولین نسخه تحت ویندوز این نرم افزار در اواسط دهه 90 و تحت عنوان SPSS Ver. 6 for Windows معرفی شد.
• نسخه های بعدی این نرم افزار درسالهای بعد معرفی شد. بعنوان مثال ورژن 15 در نوامبر 2006 و ورژن 16 در آوریل 2008 به بازار آمد.
• در سال 2009 این نرم افزار به قیمت یک و دو دهم میلیارد دلار آمریکا به شرکت IBM فروخته شد و از آن به بعد آی بی ام صاحب این نرم افزار شد.
• ورژن های 17 و 18 این نرم افزار در دسامبر 2008 و آگوست 2009 معرفی شدند ولی تغییر نام دادند و به نام PASW یا Predictive and Analytical Software به بازار معرفی شدند.
• ورژن 19 و 20 و 21 این نرم افزار مجددا به نام اولیه خود یعنی SPSS تغییر نام داد.
• در حال حاضر نسخه 22 این نرم افزار منتشر شده در August 2013 موجود می باشد.

موارد استفاده و ویژگی های آماری

• تهیه خلاصه‌های آماری مانند گراف‌ها، جداول‌، آماره‌ها و ...
• انواع توابع ریاضی مانند قدر مطلق، تابع علامت، لگاریتم، توابع مثلثاتی و ...
• تهیه انواع جداول سفارشی مانند جداول فراوانی، فراوانی تجمعی، درصد فراوانی و ...
• انواع توزیع‌های آماری شامل توزیع‌های گسسته و پیوسته
• تهیه انواع طرح‌های آماری
• انجام آنالیز واریانس یکطرفه، دوطرفه، چندطرفه و آنالیز کوواریانس
• تکنیک‌های تجزیه و تحلیل سری‌های زمانی
• ایجاد داده‌های تصادفی و پیوسته
• محاسبه انواع آماره‌های توصیفی
• انواع آزمون‌های مرتبط با مقایسه میانگین بین دو یا چند جامعه مستقل و وابسته
• قابلیت مبادله اطلاعات با نرم‌افزارهای دیگر
• برازش انواع مختلف رگرسیون

می توان نتیجه گرفت که نرم افزار spss نرم افزاری است که در عین سادگی و سهولت کار با آن از قدرت بالایی برخوردار است چرا که کاربر تنها با چند کلیک به خروجی مورد نظر دست می یابد. افراد مبتدی از رابط گرافیکی این نرم افزار استفاده می کنند در حالی که افراد ماهر علاوه بر استفاده از رابط گرافیکی کاربر از خاصیت برنامه نویسی نرم افزار spss نیز استفاده می کنند.{jcomments on}