دکتر بهرام عین اللهی در برنامه سلامت باشید-90/5/2

آیا روزه گرفتن باعث سلامتی چشم می شود؟

اعمالی که خدا برای ما قرار داده فلسفه ی زیادی دارد. ما باید بتوانیم حداکثر استفاده را از این فرصت ها ببریم . روزه داری می تواند باعث سلامت جسم و روح بشود . این سلامتی مهم است و ما باید آنرا بدست بیاوریم. بیماریهایی که در چشم ایجاد می شود بخصوص بیماریهایی که ناشی از اختلالات متابولیک و اختلالات تغذیه ی است مثلا افزایش چربی و قند ، قطعا انسانی را که روزه دار است و مدتی غذا نمی خورد اینها می تواند باعث سلامت چشم بشود زیرا باعث سلامت بدن می شود. هرجا که سلامت بدن را خواهیم داشت سلامت چشم را هم خواهیم داشت . پس فرد سالم اگر روزه بگیرد باعث سلامت چشم و بدنش می شود و باعث سلامت روح خواهد شد .

در مورد عیوب انکساری چشم توضیحاتی بدهید و آیا با وجود این عیوب می شود روزه گرفت؟

ما برای اینکه با محیط ارتباط بگیریم خدا برای ما چشم آفریده است که بتوانیم با آن اطراف و فرزندان مان و ... را ببینیم و با آنها ارتباط برقرار کنیم . برای اینکه این ارتباط برقرار بشود ما باید تصویر خوبی داشته باشیم . این وقتی ایجاد می شود که تصویر از سطح قرنیه روی شبکیه منعکس بشود و فوکوس یا تنظیم می شود و ما می توانیم خوب بینیم . اختلالات عیوب انکساری وقتی اتفاق می افتد که این تصویر واضح روی شبکیه ایجاد نشود . مثل یک دوربین عکاسی که تنظیم نیست و وقتی با آن عکس بگیریم عکس تار می شود . در این صورت می گویند که فرد عیب انکساری دارد که شامل سه قسمت است . نزدیک بینی ، دوربینی و آستیگمات . وقتی انسان بتواند نزدیک را خوب ببیند یعنی تصویر در جلوی شبکیه بیفتد و نتواند دور را خوب ببیند به این فرد نزدیک بین می گویند . وقتی تصویر پشت شبکیه بیفتد و نه نزدیک و نه دور را خوب ببیند به آن دوربینی می گویند . وقتی حالت کروی قرنیه از بین برود و در بعضی از محورها تصویر جمع بشود و در بعضی از محورها تصویر جمع نشود مثل فردی که بعضی خط ها را خوب می بیند و بعضی خط ها را خوب نمی بیند آستیگماتیسم می شود .

کسی که عیب انکساری دارد نگران است که نکند عیب انکساری اش تشدید بشود . عیب انکساری تا سن بیست سال تقریبا ثابت می شود. در سن نوجوانی و جوانی باید فرد معاینه بشود بخصوص در سن بلوغ که شماره چشم بالا می رود و این طبیعی است زیرا همان طور که بدن انسان رشد می کند چشم هم رشد می کند و این رشد چشم باعث می شود که شماره تغییر بکند . دراین موارد والدین به بچه تاکید می کنند که نکند روزه بگیری و شماره ی چشمت بالا برود . این تغییرات عیوب انکسار چشمی ربطی به روزه ندارد . این تغییر، تغییر کاملا فیریولوژی است و کاملا طبیعی است و علت آن هم رشد چشم است . غذا خوردن یا نخوردن تاثیری ندارد و نباید باعث نگرانی بشود . معمولا عیوب انکساری تا بیست سال ثابت می شود مگر اینکه بیماری خاصی در بدن باشد که باعث بشود که عیوب انکساری تغییر کند . مثلا بعضی ها بیماری قرنیه یا بیماری قوز قرنیه دارند . کسانی که این تغییرات را دارند باید به پرشک مراجعه کنند تا ببیند که چرا بعد از بیست سالگی نمره ی چشمش تغییر می کند . عیوب انکساری مشکل شایعی در همه ی جای دنیا است . حدود سی درصد مردم کشور ما عیب انکساری دارند یعنی نزدیک به هفده میلیون نفر می شود. کسی که عیب انکساری دارد از نظر ما بیمار نیست و کاملا طبیعی است . فقط تصویر در شبکیه اش تشکیل نمی شود و این کاملا عادی است . امروزه این عیوب قابل درمان است . شایع ترین بیماری چشم عیوب انکساری است . برای ورود به ماه رمضان کسانی که عیب انکساری دارند با هر شماره ای حتی بالا می توانند روزه بگیرند و منعی برای آنها وجود ندارد اگر عیب دیگری نداشته باشد . خوب است که ما این یک ماه را از دست ندهیم و از آثار سلامت جسمی و معنوی آن بهره ببریم . درعیب انکساری تغذیه خیلی نقشی ندارد . تغذیه ی چشم بصورتی است که اگر حداقل مواد به آن می رسد انجام می گیرد و نیاز به تغذیه ی خاص ندارد مگر اینکه در یک سن خاص سوءتغذیه شدید باشد . اگر ویتامین A به بچه نرسد یا فردی که اسهال و استفراغ او مزمن شده باشد و ویتامین به چشم نرسد

آیا بیمارانی که عمل آب مروارید انجام داده اند می توانند روزه بگیرند؟

در چشم انسان عدسی است که این عدسی قدرت انقباض و باز و بسته شدن دارد و ما به آن تطابق می گوییم . وقتی ما دور رانگاه می کنیم یک تصویر داریم و بلا فاصله که نزدیک را نگاه می کنیم تصویر واضحی می بینیم . در حالیکه در دوربین عکاسی به این سرعت نمی شود که وضوح ایجاد بشود. علت آناین است که خداوند یک عدسی در داخل چشم قرار داده است که وقتی انسان نزدیک را نگاه می کند این عدسی کروی می شود و انسان می تواند نزدیک را خوب ببیند . اگر این عدسی کوچکترین کدورتی پیدا بکند به آن آب مروارید می گویند . اگر این لکه خیلی سفید بشود وقتی به چشم نگاه می کنیم مثل این است که یک مروارید در چشم انسان است و بخاطر همین از قدیم به آن آب مروارید می گفتند . این در مرحله ای است که خیلی سفید بشود ولی امروزه دیگر به آن مرحله نمی رسد و با روشهایی که وجود دارد زودتر عمل می شود . پس وقتی این عدسی کدر شد آب مروارید می شود . آب مروارید ممکن است که در سنین مختلف ایجاد بشود. حتی ممکن است بچه ای که متولد می شود آب مروارید مادرزادی داشته باشد . اختلالات متابولیک می تواند آب مروارید بدهد . ضربه ها ، حوادث و تروماها در سنین مختلف می تواند آب مروارید بدهد . تغییرات و اختلالات هورمونی می تواند باعث آب مروارید بشود . یکسری بیماریهای التهابی چشم هست که باعث آب مروارید می شوند . بعد از سن چهل سالگی ما آب مروارید را ناشی از سن می دانیم و این آب مروارید شایع تر است . بعد از سن چهل سالگی که انسان پیر چشم می شود بعد از آن در بعضی از افراد این کدورت در عدسی ایجاد می شود و در واقع آب مروارید می گیرد . بیماری قند هم باعث آب مروارید می شود. بخصوص اگر فردی باشد که نزدیکش مشکل داشته باشد و بعد از سن چهل سال نمی توانسته نزدیک را ببیند و بعد از مدتی می بیندکه نزدیک را خیلی خوب می بیند ، این یک کار غیر طبیعی است و احتمال دارد که این فرد قند داشته باشد . خیلی مواقع از چشم می شود قند را تشخیص داد . امروزه با روش هایی که وجود دارد اینها براحتی درمان می شوند و حتی جراحی های پیشرفته می شوند که در کشور ما هم وجود دارد که بدون بخیه لنز داخل چشم های اینها گذاشته می شود . اگر آب مروارید به دلیل قند باشد به وضیعیت داخلی بدن برمی گردد و پزشک متخصص داخلی است که تصمیم می گیرد که فرد می تواند روزه بگیرد یا نمی تواند . در بقیه ی موارد آب مروارید ، فرد می تواند روزه اش را بگیرد . بیمارانی که عمل جراحی می شوند و داخل چشمشان لنز گذاشته می شود ، می توانند روزه بگیرند اگر داخل بدنشان مشکل دیگری نداشته باشند . از نظر فشار خون و قند مشکلی نداشته باشند .

آیا آب مرواردی همان ناخُنک است؟

آب مروارید همان عدسی داخل چشم است که باعث اختلال دید می شود ولی ناخنک مثل پینه بستن دست است یعنی یک برجستی در سفیدی چشم دیده می شود که این برجستگی بیشتر در داخل چشم است و وقتی ملتهب بشود یک قرمزی روی سفیدی چشم دیده می شود و ممکن است که مراحل مختلفی را داشته باشد و در هر سنی هم دیده می شود بخصوص در افرادی که با گرد و خاک سر و کار دارند یا در معرض آفتاب هستند یا افرادی که بصورت فامیلی این استعداد را داشته باشند . اگر ناخنک زیاد باشد و اختلال دید انکساری ایجاد کرده باشد می توانند عمل کنند . این عمل احتمال عود دارد. امروزه با استفاده از بایرایرپلنت ها و پرده های جنینی احتمال عود خیلی کم شده است

درکدام بیماری چشم روزه گرفتن مشکل ایجاد می کند؟

در بیماری های چشمی ما داروها را به شکل استفاده می کنیم . یکی بصورت قرص های خوراکی ، یکی بصورت قطره ها و یکی به شکل پماد استفاده می شود . اگر ما بیماری چشمی داشته باشیم که احتیاج باشد که قرص ها در زمان خاصی مصرف بشود زیرا هر کدام از داروها مدت اثر خاصی دارند مثلا بعضی از قرص ها شش ساعت مدت اثر دارند یعنی شش ساعتدیگر باید قرص دیگری بخوری و اگر نخوری اثر آن کم می شود در این صورت اگر دکتر دارو را در مدت زمان خاص تجویر کرده که به زمان روزه ی ما برخورد می کند ،ما مجبورهستیم که قرص مان را بخوریم و روزه مان را بشکنیم . مثلا قرص هایی که برای فشار چشم استفاده می شود اثرش شش ساعته است و ما مجبور هستیم که این قرص را بخوریم تا فشار چشممان بالا نرود و روزه نگیریم . ما دارو به شکل تزریفی کم داریم ولی این روزه را باطل نمی کند . استفاده از قطره های چشمی شایع تر است . لازم نیست که کسی که قطره ی چشمی استفاده می کند روزه اش را باطل کند ولی باید این نکته را رعایت کنید . ما مجرایی داریم که از داخل چشم به بینی مان ارتباط دارد که به آن مجرای اشکی می گویند . افرادی که مجرای اشکی شان گشاد است وقتی قطره در چشم شان می ریزند بعد از مدتی در حل قشان احساس تلخی می کنند . این می تواند روزه را باطل کند . برای ریختن قطره انسان باید به بالا نگاه کند و قطره را در گودی پلک در داخل بریزد و بعد با انگشت سبابه و شصت روی مجرای اشکی فشار بیاورد و دو طرف مجرا را ببندد و سرش را به سمت پایین بگیرد و این باعث می شود که دیگر قطره به حلقش نرود و روزه اش را باطل نکند. پس در ایام ماه مبارک رمضان باید مجرای اشکی خودش را نگه دارد ولی در مواقع دیگر احتیاج به این کار نیست . استفاده از پمادها مشکی ندارد و می توان روزه گرفت .

من بیست و نه سال دارم . چشم من یک و هفتاد و پنج آستیگمات و پنج دوربین است . اگر من لنز بگذارم این را پوشش می دهد ؟ آیا این روی عدسی تاثیر دارد که آنرا نازک کند ؟ روش های مختلفی در مورد رفع عیوب انکساری وجود دارد که شایع ترین آن عینک زدن است . در سابق از لنز استفاده می کردند . اینها در روی چشم قرار داده می شود و بهتر است که صبح گذاشته و شب برداشته بشود . و حتما پزشک باید آنرا تجویز کند . بعضی ها لنزهای رنگی را از مراکز دیگری مثل بوتیک ها تهیه می کنند و ما عوارض زیادی را در این مورددیده ایم . لنز اندازه دارد مثل کفشی است که به پا می کنیم . گاهی فرد ممکن است که لنز تنگی را با میزان عبور کم اکسیژن استفاده بکنند که باعث عفونت های شدید می شود . پس لنز را حتما باید پزشک تجویز کند . ایشان می توانند از لنز استفاده کند . اگر کسی از لنز استفاده می کند باید اصول صحیح استفاده از لنز را بداند . لنز یک جسم خارجی است و وقتی در روی عدسی قرار می گیرد ممکن است که مشکلاتی را برای فرد ایجاد بکند . الان استفاده از لیزر هم امکان دارد . حُسن استفاده از لیزر در این است که دیگر مشکلات جسم خارجی و عفونت چشم وجود ندارد . اگر کسی استفاده ی صحیح از لنز نکند و آنرا ضدعفونی نکند ممکن است که روی عدسی عفونت ایجاد بکند.

روش صحیح استفاده از لنز را توضیح بدهید.

تجویز به موقع لنز و اندازه گیری آن توسط پزشک است . لنز ما مثل شیشه ی پنجره می ماند . وقتی ما از پنجره نگاه می کنیم ممکن است که روی پنجره گرد وخاک بنشیند یا ممکن است که مواد آلی و و میکروبی روی آن بنشیند یا مواد شیمیایی بنشیند . پس ممکن است که اینها روی لنز هم بنشیند . وقتی که انسان لنز ندارد و چشم در حالت طبیعی است خداوند مکانیم دفاعی در چشم قرار داده است مرتب اشک می آید و پلک زده می شود و شستشو انجام می گیرد ولی وقتی لنزمی گذاریم ، لنز حالت تازه کردن ندارد . ضدعفونی کردن لنز مهم است . ضدعفونی کردن با روش های مختلف انجام می گیرد . با مواد شیمیایی ، دارو ها و محلول های شستشو این کار انجام می گیرد . علاوه بر این که ما مواد شیمیایی را روی لنز قرار می دهیم حتما باید با دو تا انگشت آنرا ماساژ هم بدهیم که موادی که روی آن هست از بین برود و حتما باید مدت کافی شب تا صبح در محلول قرار می دهیم و علاوه بر آن باید ظرف را هم شستشو بدهیم . ظرف را باید در آب جوش قرار بدهیم . اگر این کار را انجام بدهیم می توانیم مدتی از آن استفاده بکنیم ولی الان استفاده از آن کم شده است.

من پنجاه و سه سال دارم و تخریب ماکولای چشم دارم .علت آن عفونت بوده است . شغل من نظارت بر ساختمانها بوده است و در معرض آفتاب زیاد بوده ام و من در مقابل گرسنگی و تشنگی درد چشم دارم .آیا من می توانم روزه بگیرم؟

تیز بینی ما بستگی به فعالیت ماکولا دارد. ماکولا را اصطلاحا لکه ی زرد می گویند . بیشتر سلول های بینایی درآن قسمت متمرکز است. به دلایل مختلف ممکن است که تخریب ایجاد بشود . اگر فردی اختلالات عروقی داشته باشد یعنی بعضی ها غلظت خونشان زیاد است یا حوادث عروقی برایشان ایجاد شده است مثل سکته هایی که در چشم داریم ، فقط در این موارد ما فرد را از روزه گرفتن منع می کنیم . زیرا وقتی روزه می گیرد غلظت خونش بالا می رود و چون غلظت خون بالا می رود حوادث اتفاقی بیشتر می شود .پس اگر علت تخریب ماکولای ایشان عروقی نباشد می توانند روزه بگیرند . بنابراین باید از نظر عروقی چکاب کامل بکنند که مشکل عروقی نداشته باشند .

پنج روزاز عمل ناخنک چشم من می گذرد . آیا من می توانم روزه بگیرم ؟ در ناخنک این برجستگی که روی قرنیه است برداشته می شود و این کار ساده ای است ولی محدودیت برای روزه رفتن ندارد ولی موقع قطره ریختن مواظب باشند که قطره داخل حلق ریخته نشود.

من بیست و نه سال دارم . چشم چپ من هشت سال است که دچار قوز قرنیه شده است . آیا جز پیوند قرنیه راه دیگری وجود دارد ؟ آیا من می توانم روزه بگیرم ؟ یکی از بیماریهایی که در کشور ما شایع است بیماری قوز قرنیه است . قرنیه انسان مثل عدسی است که در جلوی دوربین است . قرنیه باید کاملا محکم باشد واستحکام داشته باشد . وقتی شما به چشم تان دست می زنید مثل یک توپ سفت است . زیرا داخل چشم یک مایع در حال گردش وجود دارد و تغذیه ی چشم از مایع است . اگر تغذیه ی چشم از خون بود انسان همه چیز را قرمز می دید . پس یک ماده ی شفاف بنام زلالیه مرتبا از یک جا تولید و از یک جا خارج می شود . بنابراین ایجاد فشار می کند این فشار به همه ی جدار وارد می شود . اگرشما لاستیک مقاومی را باد بکنید جایی از آن بیرون نمی زند ولی اگر قسمتی از آن نازک باشد بیرون می زند . مقاومتی که قرنیه دارد بخاطر الیاف کلاژنی است که خدا آفریده است که مقاومت ایجاد می کند . اگر این الیاف ضعفی در آن باشد باعث می شود فشاری که از داخل چشم می آید قرنیه را بصورت کله قندی درمی آورد که به آن قوز قرنیه می گویند که این بستگی به شدت آن دارد . در مراحل ابتدایی از عینک استفاده می شود. استفاده از لنزهای تماسی هست . امروزه استفاده از حلقه است . حلقه هایی است که در داخل قرنیه می گذاریم و می توانیم قوز را بخوابانیم و دیگر احتیاج به پیوند ندارد . اگر شماره بالا باشد و قوزش مرکزی باشد لنزهایی است که در داخل چشم کار گذاشته می شود و آخرین روش پیوند قرنیه است . روشی الان هست که برای اینکه الیاف کلازن محکم بشود نیم ساعت ویتامین B2 ریبوفلاوین ریخته می شود و نیم ساعت هم بیمار زیر اشعه ی ماورای بنفش می خوابد و نهایتا باعث می شود که مانع از پیشرفت قوز قرنیه بشود. در مراحل پیشرفته استفاده از این روش فایده ای ندارد . ولی در مراحل خفیف می توان از آن استفاده کرد . بیماری های قرنیه خیلی نگرانی برای نابینایی ندارد و معمولا قابل درمان است . در همه ی بیماریهای قرنیه ما امکان روزه گرفتن را داریم . بعضی از بیمارها می گویند که من وقتی روزه می گیرم چشمم تار می شود . بعضی موارد تاری دید مربوط به چشم نیست .ممکن است که انسان فشار یا قندش می افتد . انسان نباید براحتی روزه اش را بخورد در بیماری قوز فرنیه فرد می تواند روزه اش را بگیرد .

من یکسال است که چشم درد دارم . بعضی دکترها می گویند که عضله ی چشمهایت ضعیف شده است و نمی توانی روزه بگیری ولی بعضی ها نظر دیگری دارند . در شبها درد چشمم بیشترمی شود و این درد به مرور وارد سرم می شود و نمی توانم مطالعه بکنم . دید چشمم خوب است . وقتی به دور نگاه می کنم دردم بیشتر می شود. با خوابیدن درد چشمهایم بهتر می شود. راهنمایی بفرمایید. درد چشم یک درد کاملا اختصاصی وعمومی است و در خیلی از موارد ممکن است که درد چشم ایجاد بشود. وقتی کسی درد چشم دارد حتما باید یک معاینه ی دقیقی از چشم فرد انجام بگیرد . مسئله ی فشار چشم مهم است . آب سیاه و گلوکوم خیلی مهم است . کسی که دچار درد متناوب و مرتب است حتما فشار چشمش را بگیرد . دوربینی مثبت و آستیگماتیسم معمولا درد چشم می دهد . این درد می تواند با درمان صحیح تخفیف پیدا بکند . بعضی اوقات التهاب هایی که در داخل چشم ایجاد می شود می تواند درد چشم بدهد . چیزی که خیلی شایع است و بیمار با درد چشم مراجعه می کند میگرن است . بخصوص ما میگرن چشمی داریم که درد بسیار شدیدی برای فرد ایجاد می کند . معمولا کسانی که میگرن دارند با استراحت و خاموش کردن نور چراغ درد چشم شان تسکین پیدا می کند . بنظر من ایشان باید چشم شان معاینه بشود و فشار چشم ایشان گرفته بشود و اگر چشم شان اشکالی نداشته باشد ایشان باید به دکتر اعصاب مراجعه بکنند

آیا استفاده از بوتاکس برای درمان میگرن برای چشم ضرری ندارد ؟ . این چیزی است که متاسفانه توسط افراد غیر وارد هم انجام می گیرد . بوتاکس اگر بصورت صحیح انجام نشود می تواند عوارض ایجاد بکند بخصوص بوتاکس هایی که ممکن است که استاندارد نباشند زیرا قیمت بوتاکس زیاد است و ممکن است بوتاکس با قیمت پایین تر یا جنس چینی آن وحود داشته باشد که بعضی مواقع باعث افتادگی پلک می شود. من برای میگرن بوتاکس را نشنیده ام . به هر حال باید عوارض بوتاکس را در نظر بگیریم

سه سال است که عمل لیزیک انجام داده ام . مدتی است که دچار اشک ریزش در صبح شده ام بطوری که حس می کنم چیزی سفت و سخت در چشم شان فرو رفته است . چشم هایم هم ضعیف شده است . علت چیست ؟ عمل لیزر به تنهایی نه خوب و نه بد می کند. لیزر یک وسیله است . و این بستگی دارد که به چه شکلی استفاده شده باشد و چقدر اصلاح کرده باشد . ایشان باید به پزشک معالج شان مراجعه بکنند . اگر میزان درجه ی عیب انکساری درست انتخاب بشود و به اندازه ای باشد که لیزر می تواند اصلاح بکند عارضه ای ندارد ولی اگر ایشان مشکل دارند باید به پزشک شان مراجعه بکنند.

شماره ی چشم دختر من دو بوده است و الان عمل کرده اند . آیا مراقبت خاصی نیاز است ؟ آیا روزه گرفتن ضرر دارد ؟ مراقبت عمل لیزری بخصوص در هفته ی اول است که از نظر عفونت باید مواظب باشند . بعضی مواقع بعد از استفاده از قطره ی اشک مصنوعی ، خشکی چشم ایجاد می شود ولی بعد از یک ماه عارضه ی خاصی ندارد و می توانند روزه بگیرند .

با عمل چشم مرتب دچار خشکی چشم می شوم و باید مرتب از قطره اشک مصنوعی استفاده بکنم . آیا می توانم روزه بگیرم ؟ ایشان مشکی در روزه گرفتن ندارند . این مشکل موقتی است و علت آن هم قطع اعصاب است که در محل صورت می گیرد و با رشد اعصاب جدید مشکل ایشان برطرف می شود.

در چه شرایطی باید آب سیاه راعمل کرد ؟ بیمار وقتی آب سیاه پیشرفته داشته باشد و عصب چشمش ازبین رفته باشد و به درمان دارویی جواب ندهد.